شناسایی پهنه های تراوا در معدن مس تخت‌گنبد با استفاده از درصد جریان آب بازگشت حفاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرشته موحدی ¹
• رضا جهانشاهی ¹
• ناصر اسدی ¹
• سپیده مالی ²

¹ گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان

² دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود

10.22067/jfcei.2023.80400.1205

چکیده

این پژوهش در محدوده معدنی معدن روباز مس تخت گنبد در استان کرمان و 80 کیلومتری شمال شرق سیرجان انجام شده است. از دیدگاه ساختاری این محدوده در کمان ماگمایی ارومیه - دختر قرار دارد. این معدن در حال حاضر در سال‌های ابتدایی استخراج ماده معدنی است. در محدوده اطراف پیت معدن تعداد 69 عدد گمانه اکتشافی در واحدهای سنگی حفر شده است و در حین حفاری، مقادیر درصد جریان آب بازگشت حفاری برداشت شده است. لازم است شناسایی پهنه های با تراوایی بیشتر در واحدهای سنگی منطقه به منظور انجام طرح زهکشی در آینده، انجام گیرد. بنابراین جهت رسیدن به این هدف در این تحقیق از روش‌های زمین آمار و شبیه‌سازی استفاده شده است. نتایج بررسی آمار مقدماتی نشان می‌دهد در منطقه مورد مطالعه درصد جریان آب بازگشت حفاری با افزایش عمق، یک روند افزایشی دارند. همچنین بررسی پیوستگی مکانی این متغیر بر اساس تغییرنمای جهت و مدل کروی نشان داد پیوستگی مکانی آن حدودا برابر با 252 متر می‌باشد و پیوستگی آن در جهت شرقی – غربی بیشتر از جهات دیگر است. همچنین شبیه سازی زمین آماری به روش گوسی این متغیر نشان می‌دهد مناطق شمال شرقی و جنوب غربی معدن احتمالا دارای پهنه های با تراوایی بیشتر می باشند.

کلیدواژه‌ها

• ایران
• جریان آب بازگشت حفاری
• زمین‌آمار
• شبیه‌سازی گاوسی
• نفوذپذیری

---

عنوان مقاله [English]

Identification of the Permeable Zones in the Takht-e-Gonbad Copper Mine Using the Flush Return

نویسندگان [English]

• Fereshteh Movahedi ¹
• Reza Jahanshahi ¹
• Naser Asadi ¹
• Sepideh Mali ²

¹ Geology Department, Faculty of Sciences, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran

² Faculty of Geosciences, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran. Email:

چکیده [English]

This research was carried out in Takht-e-Gonbad open pit copper mine in Kerman province, located in 80 km northeast of Sirjan. According to structural geology, this area is located in the Urumieh-Dokhtar Magmatic Arc. This mine is currently in the early years of mineral extraction. The 69 exploration boreholes have been drilled in rock units around the mine pit in which the flush return percentage during drilling were also collected. It is necessary to identify areas with higher permeability in the rock units to design the dewatering plan in the future, so that, geostatistics and simulation methods were used to analyze the flush return. The results of the preliminary statistics show the percentage of the flush return increases with depth. Investigating the spatial continuity of this variable based on the variograms and the spherical model shows that its spatial continuity is about 252 meters, with dominant elongation at the east-west direction. Furthermore, the northeast and southwest portions of the mine are observed to have the largest permeability using the geostatistical simulations by the Gaussian method.

کلیدواژه‌ها [English]

• Flush return
• Gaussian simulation
• Geostatic
• Iran
• Permeability

مراجع

[1] M. Eliat, A. Chehrzari, “Combination of image logs analysis and petrophysical evaluation results in order to Porosity and permeability determination”, The 2nd National Geology and Mining Exploration Symposium. Iran, (2016). (In Persian).

[2] N. Sasani Nia, B. Habib Nia, H. Ghobadi, “Estimation of porosity and spatial distribution of permeability using geostatistical model in one of the oil fields in southwestern Iran”, International Conference on Science and Engineering. Iran, (2015). (In Persian).

[3] M.R. Moshrefi, K. Barkhordari, H. Mosavi, “Evaluation of the geotechnical and geological features of the engineering of the Ivshan reservoir dam”, Second National Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Development. (2016). (In Persian).

[4] R. Dehshibi, R. Jahanshahi, M. Mozafari, and A. Assari, “Application of the geostatistics to identification of the high water escape potential locations in the Tangab Dam”, Ferdowsi Civil Engineering, vol. 34, no. 4, pp. 15-30, 2022. (In Persian). https://doi.org/10.22067/jfcei.2022.73443.1075

[5] A.A. Anvari, H. Katibeh, H. Mahmoudabadi, “Estimation of equivalent permeability in Amirkabir Tunnel alignment with neural network”, 2nd Iranian Mining Engineering Conference. Iran, (2008). (In Persian).

[6] A. Assari, and Z. Mohammadi, “Analysis of rock quality designation (RQD) and Lugeon values in a karstic formation using the sequential indicator simulation approach, Karun IV Dam site, Iran”, Bulletin of Engineering Geology and the Environment, vol. 76, pp. 771-782, 2017. https://doi.org/10.1007/s10064-016-0898-y

[7] L. Lu, K. Kashiwaya, and K. Koike, “Geostatistics-based regional characterization of groundwater chemistry in a sedimentary rock area with faulted setting”, Environmental Earth Sciences, vol. 75, no. 829, 2016. https://doi.org/10.1007/s12665-016-5619-0

[8] B. Nakhaie Sarvedani, R. Jahanshahi, and A. Assari, “Determining the best places for dewatering wells in the Gohar-Zamin pit mine, using geostatistical method”, Geopersia, vol. 12, no. 2, pp. 287-298, 2022.

[9] M. Razack, and T. Lasm, “Geostatistical estimation of the transmissivity in a highly fractured metamorphic and crystalline aquifer (Man-Danane Region, Western Ivory Coast)”. Journal of Hydrology, vol. 325, no. 1-4, pp 164-178, 2006. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2005.10.014

[10] L. Triki, M. Zairi, and H. Ben Dhia, “A geostatistical approach for groundwater head monitoring network optimisation: case of the Sfax superficial aquifer (Tunisia)”, Water and Environment Journal, vol. 27, no. 3, pp. 362-372, 2013. https://doi.org/10.1111/j.1747-6593.2012.00352.x

 [11] Y. Yu, “Geostatistical Interpolation and Simulation of RQD Measurements”, University of British Columbia, 2010.

https://doi.org/10.14288/1.0069917