محاسبه حداکثر بارش محتمل در حوضه آبریز سد بختیاری با نگرش آماری و سینوپتیکی

نوع مقاله : یادداشت پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین نوری قیداری ¹
• عبدالرسول تلوری ²

¹ آزاد زنجان

² دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

10.22067/civil.v27i1.50066

چکیده

دو روش اصلی برآورد صحیح حداکثر بارش محتمل (probable maximum precipitation) ، روش سینوپتیکی و روش آماری می‌باشد که در اغلب موارهد نتایج آنها متفاوت بوده و انتخاب گزینه مناسب مشکل می‌باشد. این مشکل می‌تواند از آنجا ناشی شود که در اغلب تحقیقات فاکتور فراوانی در روش آماری برابر 15 در نظر گرفته می‌شود که این یک حد نهایی بوده و برآورد بیشتری از PMP آماری ارائه می‌دهد. در این تحقیق PMP در تداوم‌های 1 تا 7 روز با دو روش آماری و سینوپتیکی برای حوضه آبریز سد بختیاری محاسبه شده و سعی گردید که فاکتور فراوانی در روش آماری براساس حداکثر بارش مشاهده شده بطور صحیح‌تر محاسبه و انتخاب شود. نتایج نشان داد که فاکتور فراوانی مناسب در روش آماری برای این حوضه حدود 1/6 بوده که در این صورت نتایج آن تقریباً مشابه روش سینوپتیکی می‌باشد. بر اساس نتایج بدست آمده در PMP سینوپتیکی و آماری با فاکتور فراوانی 1/6 در تداوم های مختلف، حدود 55 درصد از PMP مشاهده گردیده در صورتی که در PMP آماری با فاکتور فراوانی‌ 15، کمتر از 30 درصد PMP مشاهده شده است.

کلیدواژه‌ها

• حداکثر بارش محتمل
• روش سینوپتیکی
• روش آماری
• فاکتور فراوانی
• حوضه سد بختیاری

---

عنوان مقاله [English]

Estimating the Probable Maximum Precipitation in the Bakhtiari Dam Basin Using the Statistical and Synoptical Methods

نویسندگان [English]

• mohammad hossein nouri gheidari ¹
• A R.Telvari ²

¹ Islamic Azad University, Zanjan

² Islamic Azad University, Zanjan

چکیده [English]

The two main approaches for estimating PMP are the synoptic and statistical techniques that their results are often different and selection of the appropriate option is difficult. In the most previous researches the frequency factor in the statistical method has been considered equal to 15 which this is the ultimate limit of frequency factor and the corresponding PMP is became too large. In the present research the PMP for 1 to 7 days durations in the Bakhtiari Dam basin was calculated using statistical and synoptic techniques, and the frequency factors in Statistical technique were properly determined. Results showed that the appropriate factor frequency in statistical technique for this area is about 6.1 which in this case, its results are almost the same as synoptic techniques. Based on the results of synoptical PMP and statistical PMP with factor frequency 6.1 at different durations, about 55 percent of the PMP have been observed, while for factor frequency 15, less than 30% of statistical PMP has been observed.

کلیدواژه‌ها [English]

• probable maximum precipitation
• synoptic techniques
• statistical techniques
• frequency factor
• Bakhtiari Dam Basin

مراجع

1. Fattahi, E., Noorian, A. M. and Noohi, K., "Comparison of physical and statistical methods for estimating probable maximum precipitation in southwestern basins of Iran", Desert, Vol.15, pp. 127-132, (2011).

2. Hershfield, D.M., "Estimating the probable maximum precipitation", Journal Hydraulics Division, Vol.87, pp.99– 106, (1961).

3. Hershfield, D.M., "Method for estimating probable maximum precipitation", Journal American Water Works Association, Vol. 57, pp. 965–972, (1965).

4. Chow, V.T., "A general formula for hydrologic frequency analysis", Transactions American Geophysical Union, Vol.32, pp. 231–237, (1951).

5. World Meteorological Organization, "Manual for estimation of probable maximum precipitation", Operational Hydrology Report, No. 332, (1986).

6. Desa, M., Noriah, M.N., Rakhecha, A.B., "Probable maximum precipitation for 24-hr duration over Southeast Asian monsoon region-Selangor, Malaysia", Atmospheric Research, Vol. 58, pp. 41–54, (2001).

7. Casas, M. C., Rodrıguez, R., Nieto, R. and Redano, A., "The estimation of probable maximum precipitation the case of Catalonia, trends and directions in climate research", Annals of the New York Academy of Sciences, Vol. 1146, pp. 291–302, (2008).

8. Casas, M. C., Rodrıguez, R., Prohom, M, Gazquezb, A. and Redanoc, A., "Estimation of the probable maximum precipitation in Barcelona (Spain)", International Journal of Climatology, Vol. 5, pp.512-518, (2010).

9. Ghahreman, B., "The estimation of one day duration probable maximum precipitation over Atrak watershed in Iran", Iranian Journal of Science and Technology, Vol.32, pp.175-179, (2008).

10. شفیعی، م. و قهرمان ب.، " بررسی تغییرات مکانی حداکثر بارش محتمل 24 ساعته در حوضه آبریز قره قوم"، مجله آبیاری و زهکشی ایران ، جلد 3، شماره 2، ص.50-59، (1388).

11. تاج بخش، م. و قهرمان ب.، " برآورد حداکثر بارش محتمل 24 ساعته به روش های آماری در شمال شرق ایران"، مجله پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد 16، شماره 1، ص. 123-141، (1388).

12. Desa, M., Rakhecha, P.R., "Probable maximum precipitation for 24-h duration over an equatorial region: Part 2-Johor. Malaysia", Atmospheric Research, Vol.84, pp. 84–90, (2007).

13. بختیاری، ب.، "بررسی مقادیر حداکثر بارش محتمل در چهار ایستگاه منتخب جنوب شرق ایران به روش آماری"، اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب، دانشگاه زابل، ص. 112-124، (1380).